\u201cB\u00fct\u00fcn ger\u00e7ekler \u00fc\u00e7 a\u015famadan ge\u00e7er: \u00d6nce, dalga ge\u00e7ilir; sonra \u015fiddetle kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131k\u0131l\u0131r, sonunda a\u015fik\u00e2r kabul edilir.\u201d<\/p>\n

-Arthur Schopenhauer<\/p>\n

Ba\u015fl\u0131kta soru i\u015fareti kulland\u0131k \u00e7\u00fcnk\u00fc; herhangi bir tahmin i\u00e7in kesin konu\u015fman\u0131n do\u011fru olmayaca\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyoruz.<\/p>\n

\u00d6zellikle ABD\u2019de Aral\u0131k ve Ocak ay\u0131nda a\u00e7\u0131klanacak veriler g\u00fc\u00e7l\u00fc gelebilir. Ama 2024 i\u00e7in bir resesyon g\u00f6rme ihtimali, piyasalar\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fc, de\u011fi\u015fik anketlerin g\u00f6sterdi\u011fi (\u00f6rne\u011fin AAII anketine g\u00f6re A\u011fustos\u2019tan bu yana piyasa i\u00e7in iyimser olanlar en y\u00fcksek oranda) ve fiyatlad\u0131\u011f\u0131ndan daha y\u00fcksek.<\/p>\n

Piyasalar a\u00e7\u0131s\u0131ndan bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda en \u00f6nemli konular\u0131n ba\u015f\u0131nda fikir birli\u011finin, yani g\u00fc\u00e7l\u00fc bir konsens\u00fcs\u00fcn olu\u015ftu\u011fu durumlar geliyor. Bu noktada da yap\u0131lmas\u0131 gereken fikir birli\u011fi olu\u015fmu\u015f sonucun ger\u00e7ekle\u015fme olas\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n y\u00fcksek ya da daha d\u00fc\u015f\u00fck oldu\u011funu tahmin etmeye \u00e7al\u0131\u015fmak oluyor. Mesela \u015fu an konsens\u00fcs son derece olumlu. Piyasa analistlerinin \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki y\u0131l, S&P500 i\u00e7in \u00e7ift haneli kazan\u00e7 b\u00fcy\u00fcmesi beklediklerini g\u00f6r\u00fcyoruz.<\/p>\n

ABD\u2019li bir yat\u0131r\u0131m bankas\u0131, her ay fon y\u00f6neticilerine bir anket yap\u0131yor. Son ankette, fon y\u00f6neticilerinin 2024 beklentilerini de sordular. Ankette, 2024\u2019te onlar\u0131 en \u00e7ok ne \u015fa\u015f\u0131rt\u0131r gibi sorular da vard\u0131. Bu potansiyel s\u00fcrprizler listesine bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda, derin bir resesyon ihtimalini g\u00f6renlerin azl\u0131\u011f\u0131 bizi en \u00e7ok etkileyen \u015fey oldu. Bu konuda fon y\u00f6neticileri aras\u0131nda a\u00e7\u0131k\u00e7a bir fikir birli\u011fi olu\u015fmu\u015f, fikir birli\u011fi \u00e7ok g\u00fc\u00e7l\u00fc oldu\u011funda dikkatli olmakta fayda var.<\/p>\n

Gelecek y\u0131l i\u00e7in \u201cyumu\u015fak ini\u015f\u201d konusunda da b\u00fcy\u00fck bir fikir birli\u011fi oldu\u011funu s\u00f6yleyebiliriz. Tabii ki yumu\u015fak ini\u015f m\u00fcmk\u00fcn ama soru \u015fu ki; olas\u0131l\u0131k y\u00fczde 100 m\u00fc? Cevap ise \u201chay\u0131r.\u201d Asl\u0131nda piyasalarda \u015fu an fiyatlanan da bu yumu\u015fak ini\u015f senaryosu.<\/p>\n

Veriler hala bir yumu\u015fak ini\u015fe i\u015faret ediyor veya ba\u015fka \u015fekilde ifade edecek olursak bu \u201cGoldilocks\u201d senaryosu hala verilerle desteklenen yat\u0131r\u0131m ortam\u0131. Burada bir sorun yok. Sorun, bu ortam\u0131n devam edece\u011finin garantisinin olmamas\u0131.<\/p>\n

\u00c7o\u011funluk i\u00e7inde bulunulan ortam\u0131 ileriye do\u011fru do\u011frusal bir \u015fekilde projekte ediyor. Ama ileriye d\u00f6n\u00fck \u00e7e\u015fitli g\u00f6stergelere bakt\u0131\u011f\u0131n\u0131zda, resesyon ihtimalinin hi\u00e7 de k\u00fc\u00e7\u00fcmsenmeyecek boyutta oldu\u011fu g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor.<\/p>\n

\u0130\u015fin ilgin\u00e7 k\u0131sm\u0131 2024\u2019de, 125 baz puan civar\u0131 indirim fiyatland\u0131r\u0131lmas\u0131 ama ayn\u0131 zamanda piyasa, S&P500 Endeksi\u2019ne dahil \u015firketlerin y\u0131ll\u0131k y\u00fczde 12\u2019lik kazan\u00e7 b\u00fcy\u00fcmesi yakalayaca\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyor. Bu iki beklenti birbiriyle uyum i\u00e7inde de\u011fil.<\/p>\n

Yani ikisinin ayn\u0131 anda ger\u00e7ekle\u015fme olas\u0131l\u0131\u011f\u0131 son derece d\u00fc\u015f\u00fck.<\/p>\n

Belki de bu iki beklentinin ayn\u0131 anda var olmas\u0131n\u0131n nedeni; FED\u2019in piyasalar\u0131 en ufak bir sars\u0131nt\u0131da kurtaraca\u011f\u0131 beklentisi ya da yumu\u015fak ini\u015fte FED\u2019in faiz indirece\u011fine dair a\u015f\u0131r\u0131 iyimserlik. Bu olas\u0131l\u0131kta, enflasyon sihirli bir \u015fekilde hedefe geri d\u00f6n\u00fcyor. Bu sayede FED faiz indiriyor, yumu\u015fak ini\u015f, kayda de\u011fer bir istihdam d\u00fc\u015f\u00fc\u015f\u00fc, \u00f6nemli bir talep kayb\u0131 olmadan, \u015firketlerin karlar\u0131n\u0131 fazla etkilemeden ger\u00e7ekle\u015fiyor.<\/p>\n

Peki bu senaryonun ger\u00e7ekle\u015fmeyece\u011fi ve resesyon ihtimalini \u00f6n plana \u00e7\u0131karan i\u015faretlerden baz\u0131lar\u0131 neler?<\/p>\n

\uf0b7 ABD\u2019de a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 olarak hizmet sekt\u00f6r\u00fcnde faaliyet g\u00f6steren KOB\u0130\u2019ler aras\u0131nda ger\u00e7ekle\u015ftirilen NFIB anketinde, sorular\u0131n aras\u0131nda her ay sat\u0131\u015flardaki ger\u00e7ek de\u011fi\u015fim de var ve son de\u011fer net eksi 17, ki bu A\u011fustos 2020\u2019den bu yana en d\u00fc\u015f\u00fck rakam.<\/p>\n

\uf0b7 Verim e\u011frisi Temmuz 2022\u2019den bu yana terse d\u00f6nm\u00fc\u015f durumda. \u00dcstelik bu terse d\u00f6n\u00fc\u015f olduk\u00e7a derin. Bu; \u00e7ok uzun s\u00fcredir g\u00f6r\u00fclmemi\u015f bir s\u00fcre i\u00e7in verim e\u011frisinin terse d\u00f6nm\u00fc\u015f durumda kald\u0131\u011f\u0131 anlam\u0131na geliyor.<\/p>\n

\uf0b7 ABD \u00f6nc\u00fc g\u00f6stergeleri (LEI) 19 ayd\u0131r ekside.<\/p>\n

Uzun zamand\u0131r g\u00f6r\u00fclmemi\u015f h\u0131zda bir faiz art\u0131r\u0131m d\u00f6ng\u00fcs\u00fc ya\u015fand\u0131. Bunun gecikmeli etkilerinin olmas\u0131 muhtemel.<\/p>\n

\uf0b7 ISM \u0130malat Endeksi ge\u00e7en sene Kas\u0131m\u2019dan bu yana 50\u2019nin alt\u0131nda, yani daralma b\u00f6lgesinde.<\/p>\n

\uf0b7 ISM \u0130malat Yeni Sipari\u015fler Endeksi de ge\u00e7en sene Eyl\u00fcl\u2019den bu yana 50\u2019nin alt\u0131nda. Yani daralma b\u00f6lgesinde bulunuyor.<\/p>\n

Tabii ki bunlar bir resesyonun kesin ger\u00e7ekle\u015fece\u011fi anlam\u0131na gelmiyor. Fakat bizce resesyon olas\u0131l\u0131\u011f\u0131 \u015fu an konsens\u00fcs\u00fcn bekledi\u011finden daha y\u00fcksek bir olas\u0131l\u0131\u011fa sahip. Bu resesyon ger\u00e7ekle\u015firse de bir\u00e7ok yat\u0131r\u0131m yans\u0131mas\u0131 olaca\u011f\u0131 a\u015fikar.<\/p>\n

Yurt i\u00e7ine d\u00f6necek olursak iki \u00f6nemli ekonomik veri a\u00e7\u0131kland\u0131: GSYH ve enflasyon.<\/p>\n

GSYH 2023 y\u0131l\u0131 \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u00e7eyre\u011finde y\u0131ll\u0131k bazda y\u00fczde 5,9 artt\u0131. GSYH bir \u00f6nceki \u00e7eyre\u011fe g\u00f6re ise y\u00fczde 0,3 artt\u0131. Ayr\u0131nt\u0131larda dikkat \u00e7eken konulardan biri, \u00f6zel t\u00fcketimin \u00e7eyreklik bazda gerilemi\u015f olmas\u0131na ra\u011fmen \u00f6nceki iki \u00e7eyrekte oldu\u011fu gibi bu \u00e7eyrekte de y\u0131ll\u0131k bazda (y\u00fczde 11.2) \u00e7ift haneli b\u00fcy\u00fcme oran\u0131 yakalam\u0131\u015f olmas\u0131. B\u00f6ylece \u00f6zel t\u00fcketim b\u00fcy\u00fcmeye en fazla katk\u0131da bulunan fakt\u00f6r oldu. \u00d6zel t\u00fcketimi, y\u0131ll\u0131k y\u00fczde 14,7 artan yat\u0131r\u0131m ve y\u0131ll\u0131k y\u00fczde 5,3 artan devlet harcamalar\u0131 izledi.<\/p>\n

\u00dcretim taraf\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda, 2023 y\u0131l\u0131 \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u00e7eyre\u011finde bir \u00f6nceki y\u0131la g\u00f6re in\u015faat sekt\u00f6r\u00fc y\u00fczde 8,1 b\u00fcy\u00fcme ile ilk s\u0131rada yer ald\u0131. Onu s\u0131ras\u0131yla y\u0131ll\u0131k y\u00fczde 5,7 ve y\u00fczde 5,1 artan sanayi ve finans&sigorta faaliyetleri izledi.<\/p>\n

Daha \u00f6nceki yaz\u0131lar\u0131m\u0131zda \u00f6zellikle i\u00e7 talebin \u00f6nemine de\u011finmi\u015f ve verilerin net bir yava\u015flamaya i\u015faret etmedi\u011fini belirtmi\u015ftik. GSYH verisi de bu bak\u0131mdan net bir sinyal vermiyor.<\/p>\n

Man\u015fet T\u00dcFE beklentilerden daha iyi geldi ancak y\u0131ll\u0131k bazda y\u00fckselmeye devam etti. Ayr\u0131ca baz\u0131 ayr\u0131nt\u0131lar enflasyonla m\u00fccadelenin zorlu olaca\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steriyor. \u00d6zel kapsaml\u0131 T\u00dcFE g\u00f6stergeleri aras\u0131nda biri (D) hari\u00e7 hepsi y\u0131ll\u0131k bazda y\u00fczde 60\u2019\u0131n \u00fcst\u00fcnde. B ve C\u2019deki y\u0131ll\u0131k art\u0131\u015flar ise s\u0131ras\u0131yla y\u00fczde 67 ve y\u00fczde 70. Y\u0131ll\u0131k enflasyona en fazla katk\u0131 da s\u0131ras\u0131yla g\u0131da ve ula\u015ft\u0131rmadan geldi.<\/p>\n

Hizmet enflasyonu y\u0131ll\u0131k y\u00fczde 89,7 oldu. Hizmet enflasyonun detaylar\u0131na bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda, kira enflasyonunun y\u0131ll\u0131k y\u00fczde 105,8\u2019e y\u00fckseldi\u011fini, ula\u015ft\u0131rma ve lokanta & oteller y\u0131ll\u0131k enflasyonunun ise s\u0131ras\u0131yla y\u00fczde 95,4 ve y\u00fczde 92,9 oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyoruz. T\u00dcFE ve \u00f6zellikle de hizmet enflasyonu da i\u00e7 talepte \u00f6nemli bir ivme kayb\u0131na i\u015faret etmiyor.<\/p>\n

T\u00fcrkiye ekonomisi yeni ekonomi y\u00f6netimi ile derin negatif reel faiz oranlar\u0131ndan enflasyonla m\u00fccadeleye \u00f6ncelik veren daha s\u0131k\u0131 bir parasal duru\u015fa do\u011fru bir politika de\u011fi\u015fiminin ortas\u0131nda. Cari a\u00e7\u0131k ve enflasyonla m\u00fccadele a\u00e7\u0131s\u0131ndan yurt i\u00e7i talebe y\u00f6nelik geli\u015fmeler, ekonomiyi yeniden dengelemesi a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6nemli.<\/p>\n

Bu ba\u011flamda bizce politika yap\u0131c\u0131lar son zamanlarda k\u0131sa vadedeki daha zay\u0131f i\u00e7 talep ve b\u00fcy\u00fcmeye kar\u015f\u0131 daha y\u00fcksek bir tolerans g\u00f6stereceklerinin sinyallerini verdi. Halihaz\u0131rda y\u00fczde 40 olan politika faizinin Aral\u0131k ve Ocak aylar\u0131nda, her biri 250 baz puanl\u0131k iki art\u0131\u015f ile y\u00fczde 45\u2019lik nihai orana ula\u015fabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyoruz. Son zamanlarda bahsetti\u011fimiz verilerde de g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi yurt i\u00e7i talebin halen ciddi yava\u015flama sinyali vermemesinin de faiz art\u0131\u015f g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcm\u00fcz\u00fc destekledi\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyoruz. Yine de 2024\u2019te \u00f6zel t\u00fcketimin ve sabit yat\u0131r\u0131m\u0131n ivme kaybedece\u011fini, y\u0131ll\u0131k enflasyonun ise gerileyece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyoruz.<\/p>\n

Son olarak da piyasalar i\u00e7in g\u00f6r\u00fc\u015flerimizde bir de\u011fi\u015fiklik olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 payla\u015farak yaz\u0131y\u0131 bitirelim. K\u0131sa vadede, \u00f6ncesinde ya\u015fanan h\u0131zl\u0131 y\u00fckseli\u015f ve bono volatilitesinin son g\u00fcnlerde artmas\u0131 nedeniyle, bir d\u00fczeltme g\u00f6rme ihtimalimiz olsa da sene sonuna kadar olumlu g\u00f6r\u00fc\u015flerimizin arkas\u0131nday\u0131z.<\/p>\n

Yazar:\u00a0 Ba\u015f Stratejist Murat Berk<\/p>\n

\/* <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

\u201cB\u00fct\u00fcn ger\u00e7ekler \u00fc\u00e7 a\u015famadan ge\u00e7er: \u00d6nce, dalga ge\u00e7ilir; sonra \u015fiddetle kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131k\u0131l\u0131r, sonunda a\u015fik\u00e2r kabul edilir.\u201d -Arthur Schopenhauer Ba\u015fl\u0131kta soru\u2026<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":44326,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_joinchat":[],"footnotes":""},"categories":[63],"tags":[221,113,2360,163,901],"aioseo_notices":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/44325"}],"collection":[{"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=44325"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/44325\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":44327,"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/44325\/revisions\/44327"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/44326"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=44325"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=44325"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/nonamefx.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=44325"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}