Ali Kemal Erdem
Eylül ayı ihracat verileri Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın da katıldığı basın toplantısıyla Bursa’da Uludağ İhracatçı Birlikleri’nde açıklandı. Ticaret Bakanı Bolat: “Eylülde ihracatımız yıllık yüzde 0,3 artışla 22 milyar 670 milyon dolar olarak gerçekleşti. Cumhuriyet tarihimizin en yüksek eylül ihracatına ulaştık.” dedi.
Bakan Bolat’ın açıklamalarından satırbaşları şöyle:
Bursa’da yoğun toplantılar gerçekleştiriyoruz. Sorulara çözüm ve cevaplar buluyoruz. 2023 yılı dünya ekonomisi için durgun seyir gösteriyor. Küresel ticaret anlamında da durgunluk var. Gelişmiş ülkelerde gerileme söz konusu. Ağır bir deprem felaketiyle karşı karşıya kaldık. Büyüme, dış ticaret anlamında olumsuz etkilerini yaşadık, bunlara rağmen makro ekonomik göstergelerimiz ve ihracat performansımız ekonomimizdeki dayanıklılığı göstermektedir.
CUMHURİYET TARİHİ REKORU
Eylül ayında ihracatımız yüzde 0,3’lük artışla 22 milyon 670 milyon dolar olarak gerçekleşti. Cumhuriyet tarihinin en yüksek Eylül ayı ihracat rakamına ulaştık. Temmuz ayında ihracatımız en yüksek rakamıydı, Ağustos’ta da öyle oldu. İhracatımız üç aydır sürekli yükselen bir seyir gösteriyor. Bu önemli bir başarı, konjonktüre rağmen, olumsuz etkilere rağmen bundan büyük memnuniyet duyuyoruz. Ocak-Eylül döneminde 187 milyar 464 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Son 12 ayda ihracatımız %0,40 artarak 253 milyar 534 milyon dolara yükseldi.
Eylül’de ithalatın ihracatı karşılama oranı %82’ye yükseldi. Enerji ithalatımız bu yıl aylık ortalamada 5,2 milyar dolar oldu. İthalatımızda düşüş eğilimi devam ediyor. İthalat Eylül’de 27 milyar 658 milyon dolara geriledi. Dış ticaret açığımız 5 milyar dolara geriledi. Cari işlemlerde denge ya da fazla görme ihtimalimiz
GEÇEN AY EN BÜYÜK İHRACAT HACMİNE ULAŞTIK
Toplantıda konuşan Türkiye İhraçatcılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatı artırmak hem de dönemsel dalgalanmaların olumsuz etkilerini azaltmak için alternatif pazarlar bulunması gerektiğini vurguladı. Gültepe, “Pazar çeşitliliğimizi artırma hedefiyle bu yıl ticaret heyetlerine özel bir önem veriyoruz. Ticaret Bakanlığımızın koordinasyonunda ihracatçı birliklerimizle birlikte 9 ayda 62 ülkeye 118 ticaret heyeti düzenlendik.
Türkiye’nin Eylül ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3 artışla 22,7 milyar dolar oldu. Ocak-Eylül dönemindeki 9 aylık ihracat ise 187,5 milyar dolara ulaştı” dedi
Gültepe, eylül ayları özelinde bakıldığında geçen ay en yüksek ihracat hacmine ulaştıklarını bildirdi. Gültepe, şöyle devam etti:
“Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre Eylül’ü 22,7 milyar dolar ihracatla tamamladık. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,3 artıdayız. İlk yarıda bir önceki yılın aynı dönemine göre bir ay artı, bir ay eksi seyreden ihracatımızdaki kısır döngüyü Temmuz’dan itibaren kırmış bulunuyoruz. Temmuz’dan bu yana önceki yılın aynı aylarına göre daha yüksek ihracat rakamlarına ulaşıyoruz. Ocak-Eylül dönemine baktığımızda 187,5 milyar dolarla geçen yılla hemen hemen aynı düzeydeyiz. Son 12 aylık ihracatta ise 253,5 milyar dolardayız. Eylül’de ihracatımıza en yüksek katkıyı 2 milyar 846 milyon dolarla kimya sektörümüz verdi. İlk beşteki diğer sektörlerimiz 2 milyar 822 milyon dolarla otomotiv, 1,7 milyar dolarla hazır giyim, 1,4 milyar dolarla elektronik ve 1 milyar 379 milyon dolarla çelik şeklinde sıralandı. Geçen ay 31 ilimiz ihracatını artırırken en çok ihracat yapan ilk beş ilimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Konya ve Amasya en yüksek aylık ihracat rakamlarına ulaştı. Eylül’de bin 484 firmamız ilk kez ihracat gerçekleştirdi. Ortalama birim ihracat değerimiz ise 1,42 dolar düzeyinde gerçekleşti. Euro/dolar paritesindeki artış Nisan’dan bu yana, ihracatımıza pozitif yansıyor. Geçen ay parite farkı ihracatımıza 700 milyon dolar katkı verdi. 6 aylık katkı ise 3 milyar dolara yaklaştı. Eylül’de en fazla ihracat yaptığımız ülkeler Almanya, ABD, Irak, İtalya ve Birleşik Krallık şeklinde sıralandı. Polonya ve Özbekistan’ın da aralarında bulunduğı 7 ülkeye aylık ihracat rekoru kırdık.”
AVRUPA’DAKİ DURGUNLUK İHRACATI OLUMSUZ ETKİLİYOR
Mustafa Gültepe, Türkiye’nin ana ihracat pazarı konumundaki Avrupa’da son bir yıldır talebin yavaş seyrettiğini hatırlattı. Euro bölgesinde imalat PMI verisinin Ağustos’ta 0,8 puan artmasına rağmen hâlâ eşik değerin altında bulunduğunu ifade eden Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Avrupa’daki 29 ülkenin bu yılki dış ticaretine baktığımızda 25’inin çelik, 21’nin demir ve demir dışı metaller, 19’unun tekstil, 19’unu kimyevi maddeler, 16’sını hazır giyim ithalatında ciddi düşüş görüyoruz. ABD’nin çelik ithalatı yüzde 15, Almanya’nın demir ithalatı yüzde 19, İtalya’nın tekstil ithalatı yüzde 11, Fransa’nın kimyevi maddeler ithalatı yüzde 10, İngiltere’nin hazır giyim ithalatı yüzde 15 daraldı. Doğal olarak bu tablo ihracatımızı olumsuz etkiliyor. Avrupa ve ABD bizim için ana pazar olmaya devam edecek. Ama bir taraftan da hem ihracatımızı artırmak hem de dönemsel dalgalanmaların olumsuz etkilerini azaltmak için alternatif pazarlar bulmamız gerekiyor. Pazar çeşitliliğimizi artırma hedefiyle bu yıl ticaret heyetlerine özel bir önem veriyoruz. Ticaret Bakanlığımızın koordinasyonunda ihracatçı birliklerimizle birlikte 9 ayda 62 ülkeye 118 ticaret heyeti düzenlendik. Önceki gün Sayın Ticaret Bakanımızın başkanlığında, 27 ihracatçı sektörümüzün tümünden temsilcilerin de yer aldığı 115 kişilik bir heyetle Katar’daydık. Başkent Doha’da hem çok verimli iş görüşmeleri yaptık hem de Doha Expo’daki Türkiye Pavilyonu’nun açılışını gerçekleştirdik. Birkaç gün sonra yeni bir heyetle Bahreyn’e gideceğiz. Yıl sonuna kadar toplamda 170 ticaret heyetine ulaşmış olacağız. TİM ve birliklerimizin tarihinde ilk kez bu kadar yoğun heyet programı düzenleniyor. İnşallah bu çalışmaların pozitif sonuçlarını önümüzdeki aylarda hep birlikte göreceğiz.”
11 BANKA İHRACATÇI FİRMALARA 1 MİLYAR DOLARIN ÜZERİNDE KREDİ KULLANDIRDI
Mustafa Gültepe, doğru zamanda atılan doğru adımların mutlaka olumlu yansımalarının görüldüğünün altını çizdi. TİM’in kamu ve özel 11 bankayla imzaladığı protokolü hatırlatan Gültepe, “Bankalarımızın oluşturduğu kredi paketinden bir ayda 3 bin 500’den fazla firmamız yararlandı. Firmalarımız bu süre içinde 4,2 milyar lira, 788 milyon dolar ve 116 milyon Euro kredi kullandı. Böylece bir ayda kullanılan kredi hacmi 1 milyar doları geçti. Ayrıca reeskont kredilerinde günlük limitin 3 milyar liraya çıkarılmasının olumlu yansımalarını da görüyoruz. İhracatçılarımızın finansmana erişimi büyük ölçüde sorun olmaktan çıktı. Artık finansman arayışı ile zaman kaybetmek yerine daha çok üretime ve ihracata odaklanabiliyoruz” diye konuştu.
Gültepe, kalan son üç ayı da en iyi şekilde değerlendirerek 2023’ü 255 milyar doların üzerinde bir ihracatla kapatacaklarına inandığını sözlerine ekledi.
