Kurumsal iflaslar, faizlerin yükselmesi ve hükümetlerin trilyonlarca dolar değerindeki işletmeleri desteklemek için pandemi dönemi önlemlerini geri çekmesiyle birlikte, çoğu gelişmiş ekonomide çift haneli oranlarda artıyor.
ABD mahkeme verilerine göre, on yıllık bir düşüşün ardından, Eylül ayına kadar geçen 12 ayda ABD’deki kurumsal iflaslar bir önceki yılın aynı dönemine göre %30 arttı. Avrupa Birliği’nin en büyük ekonomisi Almanya, iflasların Ocak-Eylül arasında bir önceki yılın aynı dönemine göre %25 arttığını açıkladı. Ülkenin istatistik ofisi Destatis, Haziran’dan bu yana aylık olarak “önceki yıla göre sürekli olarak çift haneli büyüme oranları” gözlendiğini belirtti. Eurostat’a göre, blok genelinde, Eylül’e kadar olan dokuz ay içinde kurumsal iflaslar yıllık %13 artarak son sekiz yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
Capital Economics’in baş ekonomisti Neil Shearing’e göre yüksek faiz oranları, Covid dönemi hükümet desteklerine dayanan zombi şirketlerin çöküşü bu trendi destekledi. Shearing, özellikle ulaştırma ve konaklama gibi enerji yoğun sektörlerde “yüksek enerji faturaları”nın etkilediği sektörlerin, artan iflas oranlarından en çok etkilenen sektörler olduğunu belirtti.
İşletmeler, IMF’nin 2020 ve 2021’in ilk dört ayı için yaptığı tahminlere göre, şirketlere ve hanelere yönelik toplamı 10 trilyon doların üzerinde olan büyük hükümet destek programları sayesinde, pandemi tarafından tetiklenen şokları atlattılar. Ancak o zamandan beri paketler büyük ölçüde geri çekildi. Shearing, birçok işletmenin önümüzdeki aylarda borçlarını daha yüksek faiz oranlarıyla yeniden finanse etmek zorunda kalacağını ve merkez bankalarının faiz artışlarının zirveye ulaşmasının beklendiği bir dönemde bile bu eğilimin devam edeceğini belirtti.
Analistlere göre, iflaslardaki bu artış, önümüzdeki birkaç yıl içinde küresel ekonomik aktiviteyi ve istihdam büyümesini baskı altına alacak. Varlık yöneticisi Hargreaves Lansdown’un kıdemli yatırım analisti Susannah Streeter, bu artışın bir kısmının zombi şirketlerin kapanmasından kaynaklandığını belirtti ancak “endişe, para politikasındaki hızlı sıkılaşmanın, daha umut verici yeni girişimleri ve KOBİ’leri de tehlikeye atabileceği ve bu durumun büyüme için uzun vadeli sonuçlara yol açabileceği.”
Derecelendirme kuruluşu Moody’s, küresel spekülatif dereceli iflas oranının, Ekim ayına kadar geçen 12 ay içinde %4,5’e ulaştıktan sonra, 2024’te artmaya devam etmesini bekliyor; bu, tarihsel ortalama olan %4,1’in üzerinde. Moody’s Analytics’in Araştırma ve Analiz Başkanı David Hamilton, “kredi [ya] öncekinden belirgin derecede daha pahalı olacak ya da basitçe elde edilmesi daha zor olacak” dedi. Moody’s, Amerika Birleşik Devletleri’nin 17 eyaletinde 2,300’den fazla eczane işleten Rite Aid’in iflasını ve Belçika tüketici ürünleri şirketi Ideal Standard International ile İngiliz iş hizmetleri Haya Holdco 2’nin mali sıkıntılı borç değişimlerini örnek olarak gösterdi.
Alman finans hizmetleri şirketi Allianz, küresel iflas artış oranlarının 2023’te %6 olmasının ardından gelecek yıl %10’a ulaşacağını tahmin etti. “Allianz Research’in iflas araştırmalarının lider analisti Maxime Lemerle, “Dünyanın neredeyse tüm ülkelerinde kurumsal iflaslardaki artışı gözlemliyoruz” dedi.
Fransa, Hollanda ve Japonya’da ekim ayında iflaslar, ulusal istatistik bürolarına göre bir önceki yılın aynı dönemine göre %30’un üzerinde arttı. Paris merkezli OECD, çoğunlukla zengin ülkelerden oluşan bir grup olan Nordic ülkeleri Danimarka, İsveç ve Finlandiya da dahil olmak üzere bazı ülkelerde kurumsal iflas oranlarının 2008-09 küresel finansal krizi sırasındaki seviyeleri aştığını belirtti.
İngiltere ve Galler’de, İflas Hizmeti’ne göre, Ocak-Eylül dönemi için iflaslar 2009’dan beri en yüksek seviyeye ulaştı. Şu ana kadar, işgücü yoğun sektörler olan konaklama, ulaşım ve perakende sektörleri en çok etkilenenler oldu. Allianz, faiz oranlarındaki artışa daha duyarlı olan gayrimenkul ve inşaat gibi sektörlerin de baskı altında olması bekleniyor. Ancak, enerji sübvansiyonları ve diğer önlemlerin birçok işletmeyi ayakta tutmaya yardımcı olacağını belirterek, iflasların zirvesinin önceki kurumsal durgunluklardaki kadar yüksek olmayacağını söyledi. Birçok işletme, faizler düşükken iyi nakit tamponları biriktirdi ve uygun finansman anlaşmalarını güvence altına aldı.
“Tsunami gibi bir iflas dalgasıyla karşı karşıya olduğumuzu söylemiyoruz” dedi. Araştırmacılara göre, iflas sayıları, ABD, Almanya ve Fransa gibi büyük ekonomilerde tarihsel standartlara göre mütevazı kalmaya devam ediyor.
Financial Times
